De derde weg naar een hedendaagse organisatie van de gezondheidszorgberoepen in België
De derde weg
Bij de eerste weg om nieuwe gezondheidszorgberoepen te reglementeren in België werd gebruik gemaakt van de ‘uitzonderingsformule’. Dit was nodig omwille van de negatieve definitie van de geneeskunde in KB78. Dit werd verworpen omdat het teveel uitging van een structuur die gecentreerd was rond de geneeskunde. In een tweede weg probeerde men een nieuw soort praktijk te definiëren, namelijk de ‘geestelijke gezondheidszorg’. Maar dat was dan weer niet werkbaar omdat het ontwerp uit gaat van een cartesiaanse opsplitsing van ziel en lichaam en dat is een wetenschappelijk achterhaald concept. Verder leidt die weg tot enorme overlappingen in de wetgeving omdat beroepen die reeds wettelijk geregeld zijn, opnieuw wettelijk geregeld worden binnen een andere soort praktijk. Verder worden er nieuwe kunstmatige en onwerkbare scheidingslijnen gecreëerd, die de kwaliteit van de zorgverlening niet bevorderen. Tenslotte is het ook vanuit puur wetgevingsstandpunt een denkpiste die leidt tot interne inconsistenties in KB78 zelf. De derde weg wil een compromis zijn van de goede punten in de twee eerste wegen: een volwaardige toevoeging van de nieuwe beroepen, maar op een wijze dat alle beroepen de mogelijkheid hebben om op een werkbare wijze vanuit een evenwichtig bio-psycho-sociaal model multidisciplinair samen te werken aan een geïntegreerde gezondheidszorg. Deze weg wordt gevonden via een positieve definitie van de geneeskunde. Wanneer de uitoefening van de geneeskunde in KB78 positief wordt gedefinieerd, heeft men geen behoefte meer aan de ‘uitzonderingsformule’ (zie weg 1), en moet men ook geen nieuw soort praktijk definiëren (zie weg 2). Men kan gewoonweg alle beroepen parallel naast elkaar opsommen, met telkens de vermelding van wat de erkenningsvoorwaarden zijn en wat de bevoegdheden zijn. Dit is een werkwijze die ook in het buitenland gebruikt wordt, onder meer in Nederland. Soms zullen bepaalde handelingen voorkomen bij twee beroepsgroepen, maar bij positieve definities leiden overlappingen niet tot juridische inconsistenties. En dan is er natuurlijk het probleem van de beveiliging van de maatschappij tegen onbevoegdheid. Er is een dubbel probleem: - Bescherming tegen personen die geen gezondheidszorgberoep mogen uitoefenen. - Bescherming tegen incompetentie bij de gezondheidszorgers zelf. Daarom voorziet de derde weg in de toevoeging van twee bepalingen helemaal in het begin van KB78: Hierdoor volstaat de bestaande structuur binnen de organisatie van de gezondheidszorgberoepen: Voor het realiseren van deze nieuwe structuur werd aanvankelijk een amendement ingediend op het wetsvoorstel Vandenberghe - De Schamphelaere - De Roeck – Geerts. Tijdens de volgende legislatuur was er het wetsvoorstel van Goutry, Muylle, Van Daele, Schyns en Dallemagne in de Kamer en van Elsen, Beke, Delvaux en Lanjri in de Senaat dat deze denkpiste volgde. Op 12.10.2010 dienden Lanjri en Muylle in de Kamer opnieuw dezelfde tekst als het wetsvoorstel Goutry in. En op 22.12.2010 deden Wouter Beke en André du Bus de Warnaffe dit ook in de Senaat. Op 16.06.2011 hebben Nathalie Muylle (CD&V), Nahima Lanjri (CD&V), Myriam Vanlerberghe (sp.a), Manu Beuselinck (N-VA) en Annick Van Den Ende (cdH) in de Kamer een wetsvoorstel ingediend voor de wettelijke regeling van de klinische psychologie en de klinische orthopedagogiek die een bijwerking is van het wetsvoorstel Goutry met de elementen waarover overeenstemming werd bereikt in de parlementaire werkgroep tijdens vorige legislatuur. Wie meer wil lezen over deze derde weg kan hier uitvoerige documentatie vinden. En de psychotherapie ? In verband met de wettelijke regeling van de nieuwe gezondheidszorgberoepen is veel te doen geweest rond de wettelijke regeling van de psychotherapie. Psychotherapie vereist verdere bekwaamheden. Het is één van de mogelijke taken van een gezondheidszorger. In de steekkaartenbak hierboven is duidelijk te zien dat de basisopleiding van de gezondheidszorgberoepen ernstig verschilt. ‘De Psychotherapeut’ als afzonderlijk beroep bestaat dus niet. Een therapieopleiding verandert iets aan de therapievaardigheden, maar niet aan de diagnostische vaardigheden. Bijgevolg behoudt elke beoefenaar van een gezondheidszorgberoep de diagnostische vaardigheden van het basisberoep. Er is dus geen uniform profiel van de psychotherapeut. Men is psychiater-psychotherapeut of klinisch psycholoog-psychotherapeut of klinisch orthopedagoog-psychotherapeut of klinisch seksuoloog-psychotherapeut. Mits bepaalde voorwaarden voldaan zijn zou men ook kunnen spreken over verpleegkundige-psychotherapeut of ergotherapeut-psychotherapeut, enz. De Hoge Gezondheidsraad heeft daarover in 2005 een advies uitgebracht. Ze stellen dat psychotherapie een bijzondere beroepstitel is van een gezondheidszorgberoep op master niveau. Ook de Europese Federatie van Psychologenverenigingen (EFPA) die 200000 leden vertegenwoordigt ziet de psychotherapie als een bijzondere beroepstitel. Voor de wettelijke regeling van de psychotherapie moet men in België dus per beroepsgroep een KB opmaken met de bijzondere beroepstitels die kunnen behaald worden en dan moet er een Ministerieel besluit gepubliceerd worden met de erkenningsvoorwaarden voor opleidingsinstanties en dragers van de bijzondere titel. Wie meer wil lezen over de voorstellen inzake de wettelijke regeling van de psychotherapie, kan hier terecht.
De groep van parlementairen en gezondheidzorgers die deze derde weg uitstippelden hopen dat deze denkpiste ruime steun zal ervaren. Het is tenslotte een weg naar een hedendaagse organisatie van de gezondheidszorgberoepen in België
3 �	En Français