De derde weg naar een hedendaagse organisatie van de gezondheidszorgberoepen in België
De tweede weg
Bij het zoeken naar een tweede weg om nieuwe gezondheidszorgberoepen te regelen in België is men de inspiratie gaan halen bij wat in 1999 gedaan werd. Toen heeft men de niet-conventionele praktijken gereglementeerd. In de wet van 29 april 1999 betreffende de niet-conventionele praktijken inzake de geneeskunde, de artsenijbereidkunde, de kinesitherapie, de verpleegkunde en de paramedische beroepen staat geschreven: Hier heeft men geen gebruik gemaakt van de ‘uitzonderingsformule’. Men heeft het opgelost door naast de geneeskunst een nieuw soort praktijk te definiëren. Eigenlijk overlapt de definitie met de definitie van wat geneeskunde is, maar men heeft eraan toegevoegd “met inachtneming van de in deze wet opgenomen voorschriften en voorwaarden”. Het idee was dus om nog een derde soort praktijk te definiëren, namelijk ‘de geestelijke gezondheidszorg’. Het waren volksvertegenwoordigers Mayeur-Burgeon-Lambert die deze idee lanceerden. Deze denkpiste werd in grote mate overgenomen in het wetsontwerp Demotte. Volgens deze denkpiste is er actueel het wetsvoorstel Vienne, Mahou en Zrihen in de Senaat en het wetsvoorstel Mayeur, Burgeon, Lambert en Cornil in de Kamer. De handelingen en de voorwaarden voor uitvoering worden verder via KB geregeld. Deze nieuwe soort praktijk zou uitgeoefend worden door psychiaters, bijgeschoolde artsen, licentiaten in de psychologie, seksuologie, orthopedagogiek, criminologie en logopedie. Verder na bijscholing ook door de assistenten in de psychologie, de sociaal assistenten, de gegradueerden in de logopedie, de niet-universitaire seksuologen, de huwelijksconsulenten van niveau A1, de therapeuten psychomotoriek, de ergotherapeuten, de opvoeders, de psychiatrisch verpleegkundigen. De laatste groep die de geestelijke gezondheidszorg mag beoefenen zijn de psychotherapeuten (na psychotherapieopleiding, die ook nog voor andere basisberoepen kan opengesteld worden na aanvullende opleiding) Via het creëren van een nieuw soort praktijk, namelijk de geestelijke gezondheidszorg’ probeert men een soort kaderwet te lanceren waarbinnen dan alle beroepen zouden kunnen gereglementeerd worden die zich bezig houden met geestelijke gezondheidszorg.
Akkoord ! Personen die akkoord gaan met deze weg doen dat meestal vanuit de bedenking dat ze via deze weg mogelijkheden krijgen voor beroepsuitoefening binnen de geestelijke gezondheidszorg terwijl dit via de eerste weg moeilijker zou geweest zijn. Ze proberen mee te genieten van een regeling waarin ook de klinisch psychologen hun wettelijke regeling moeten vinden. Dat zijn in grote mate psychotherapeuten die geen academisch basisberoep hebben, of zelfs geen basisberoep in de gezondheidszorg, verder ook opleidingsinstanties en beroepsverenigingen die belangen hebben in de markt van de therapieopleiding.	Niet akkoord ! Personen die niet akkoord gingen met deze denkpiste zoals ze in 2006 in het wetsontwerp Demotte tot uiting kwam, waren te vinden bij de artsen, in het bijzonder bij de huisartsen en de psychiaters, bij de klinisch psychologen die het ontwerp volledig verwerpen, bij de psychoanalisten die eerst achter het ontwerp stonden, maar dan van mening waren dat ze te weinig aan bod kwamen, bij heel wat universiteiten, bij heel wat instanties die werkzaam zijn in de sector. Wat zegden zij ? - “Als men de gezondheidszorg wil ophangen aan een bio-psycho-sociale driepikkel, dan moet dat niet door terug te grijpen naar een voorbijgestreefd concept van opslitsing van ziel en lichaam. Descartes is reeds in 1650 overleden. Er zijn ondertussen modernere en meer geïntegreerde visies op de mens. “ - “ Waarom moeten zoveel beroepen die reeds gereglementeerd zijn onder de geneeskunde nu opnieuw gereglementeerd worden onder de geestelijke gezondheidszorg met overlappingen en nieuwe kunstmatige scheidingslijnen tot gevolg.” - “Waarom krijgen ergotherapeuten en logopedisten een plaats in de geestelijke gezondheidszorg en huisartsen niet ?” - “Wij horen er wel niet bij, maar ondertussen zullen wij wel uit ons bed gebeld worden voor een crisissituatie, zeggen de huisartsen, terwijl de patiënt dan een paar weken mag wachten op een afspraak bij een geestelijke gezondheidszorger.” - “Bij een groot percentage van de consultaties bij artsen gaat het uiteindelijk om psychische problematiek.” - “Als men dan heel de geestelijke gezondheidszorg terug openstelt voor de artsen, waarom maakt men het dan eerst zo ingewikkeld om een afzonderlijke praktijk te definiëren ?” - “Uiteindelijk is het ook juridisch inconsistent om in Art2 van KB78 te stellen dat wie gezondheidszorgen toedient en geen arts is onwettige uitoefening doet van de geneeskunde en in hetzelfde KB te gaan stellen dat dergelijke handelingen wel mogen gesteld worden door niet-artsen en dit zonder vermelding dat het om een uitzondering gaat.” - “Uiteindelijk krijgen we geen autonome beroepsuitoefening, of is de formulering op zijn minst uiterst dubbelzinnig, zeggen de klinisch psychologen.” - “Veel beroepen worden niet gereglementeerd, zelfs slordig gedefinieerd, of zijn onbestaande, maar worden enkel vermeld om toegang te geven tot de psychotherapie.” - “Heel het ontwerp staat uiteindelijk in functie van het verlenen van toegang tot de psychotherapie in handen van psychotherapieverenigingen.” - “Er zijn onvoldoende kwaliteitsgaranties door het weren van academische benadering en opleiding” - “Doordat de nieuwe beroepen samengezet worden in één Nationale Raad verliezen ze eigenlijk de greep op de verdere uitbouw van hun eigen beroep.” - “Terwijl er parlementair werk geleverd wordt voor de oprichting van een Hoge Raad voor Deontologie van de Gezondheidszorgberoepen en tot vaststelling van de algemene beginselen voor de oprichting en de werking van de Orden van de gezondheidszorgberoepen, worden er in dit ontwerp ook ethische kwesties geregeld.”
Omdat deze tweede weg niet werkbaar en niet wenselijk is hebben groepen uit de gezondheidszorg, in samenwerking met een aantal parlementairen een derde weg uitgewerkt.
3 � 4		En Français